Publicatie verschenen op 21 mei 2025 in Nature Genetics
Er wordt veel onderzoek gedaan naar de oorzaken van post-covid. Om hier meer van te begrijpen hebben de onderzoekers een zogenaamde ‘genoombrede associatiestudie’ gedaan. Dat is een onderzoek waarbij de onderzoekers verbanden proberen te leggen tussen verschillende genen en ziekten. Dit soort onderzoek is belangrijk omdat het inzicht kan geven in hoe een ziekte nu precies ontstaat. De eerdere preprint van dit onderzoek in juli 2023 is nu is beoordeeld en bevestigd door andere onafhankelijke onderzoekers.
Opzet onderzoek
Er zijn gegevens gebruikt van 24 studies uit 16 landen. In deze studies zaten 6.450 patiënten met post-covid en ruim 1 miljoen mensen zonder post-covid in een controlegroep. Mensen hadden volgens deze studie post-covid als ze 3 maanden of langer na de infectie één of meer symptomen hadden die niet door een andere diagnose konden worden verklaard én als de klachten aanzienlijke impact hadden op dagelijkse activiteiten.
Resultaten
Een variant van het FOXP4-gen geeft een verhoogd risico op het krijgen van post-covid. Als je dit gen hebt dan is de kans dat je post-covid krijgt ruim 1,5 keer zo groot. Hoe vaak deze variant voorkomt verschilt heel erg tussen verschillende bevolkingsgroepen. In Europa komt deze variant bij 1-2% van de mensen voor en dit loopt op tot 36% in Zuidoost-Azië.
Het FOXP4-gen komt onder andere tot uiting in de longen, maar ook in andere weefsels.
De variant van het FOXP4-gen geeft ook een verhoogd risico op het krijgen van longkanker en op een ernstiger verloop van een corona-infectie. Eerder onderzoek laat zien dat een ernstiger verloop van een corona-infectie een risicofactor is voor het krijgen van post-covid. Maar het lijkt erop dat het effect van het FOXP4-gen op het krijgen van post-covid niet alleen verklaard wordt door een ernstiger verloop van de infectie.
Conclusie
De onderzoekers concluderen dat een variant van het FOXP4-gen een risicofactor kan zijn voor het krijgen van post-covid. De onderzoekers erkennen dat er naast longklachten ook veel andere klachten bij post-covid horen. Maar deze studie geeft genetisch bewijs dat de longen een rol kunnen spelen in het ontwikkelen van post-covid.
Beperkingen onderzoek
Het grootste deel van de data in het onderzoek is verzameld voor de omikrongolf en voordat vaccinaties beschikbaar waren. Het is dus niet bekend of het verband tussen het FOXP4-gen en de ontwikkeling van post-covid hetzelfde is voor de verschillende Covid-19-varianten en voor mensen die zijn gevaccineerd.
Omdat de relatie tussen genen en ziekten afhankelijk is van veel verschillende factoren (zoals van het type virus, vaccinatie en of iemand al eerder besmet is geweest), is een grote onderzoeksgroep nodig om verbanden te kunnen vaststellen. Het onderzoek maakt duidelijk dat er een verband is, maar grotere aantallen mensen zijn nodig om relaties tussen erfelijkheid en het ontstaan van post-covid beter in kaart te kunnen brengen.
