Veel mensen met Long Covid hebben last van vermoeidheid of verergering van klachten na inspanning (ook wel post-exertionele malaise of PEM genoemd). Het kan hierbij lastig zijn om de dag of week door te komen zonder verergering van klachten. Het is belangrijk om van jezelf te weten welke factoren de klachten verergeren. Een techniek die je kan helpen bij PEM is pacing. Deze techniek wordt geadviseerd in de richtlijnen fysiotherapie en ergotherapie. 

Pacing is een manier om energie te besparen, door activiteiten kort te houden en vaak tussendoor te rusten. 

Pacing rust op drie pijlers: 

  • STOP met het proberen te verleggen van grenzen. Overbelasting kan het herstel belemmeren.  

  • RUST is belangrijk voor controle en herstel. Rust is ook belangrijk als de klachten en symptomen niet verergeren.  

  • TEMPO van dagelijkse activiteiten, fysieke activiteiten en activiteiten waarvoor concentratie nodig is, moet aangepast worden.  

Pacing bestaat uit de volgende vijf stappen: 

  • stap 1: het leren kennen van energiereserve 

  • stap 2: het leren voelen hoeveel energie er is 

  • stap 3: het leren hoe activiteiten gepland kunnen worden 

  • stap 4: het leren besparen van energie 

  • stap 5: Het leren nemen van rustmomenten tussen activiteiten door.  

Meer informatie over deze 5 stappen vind je in deze folder. Voor ondersteuning bij het toepassen van pacing kan je naar een ergotherapeut gaan. Meer informatie over wat een ergotherapeut doet staat op deze pagina

Praktische voorbeelden voor het toepassen van pacing kunnen zijn:  

  • Traplopen: loop vijf treden omhoog, neem 30 seconden rust.  
  • Wassen/aankleden: neem rust na het wassen/kleden van het bovenlichaam om vervolgens het onderlichaam te wassen/kleden.  
  • Stofzuigen: neem 2 minuten rust na het stofzuigen van een ruimte. 

Je kan ook deze video over pacing bekijken. Helaas is deze alleen in het Engels beschikbaar. 

ME/CVS is een aandoening die veel overeenkomst heeft met Long Covid. De ME/CVS-vereniging adviseert ook pacing en heeft er een korte gids over geschreven. 

Steun ons

Er moet meer perspectief komen voor mensen met Long Covid. Steun ons belangrijke werk!

Gezichten achter Long Covid