Een genezende behandeling voor post-covid is er helaas nog niet. Maar er wordt wel steeds meer duidelijk over medische behandelopties die misschien kunnen werken. Zo zijn er voor sommige symptomen wel al behandelingen beschikbaar in Nederland. Op deze pagina lees je informatie over medische behandeling. Informatie over ergotherapie, fysiotherapie en wat je zelf kan doen staat op onze pagina Wat kan je doen aan herstel van Long Covid?.
Omdat er nog geen behandeling is, gaan mensen vaak zelf op zoek naar informatie. De informatie op deze pagina kan wellicht helpen bij deze zoektocht. We willen benadrukken dat dit geen volledig overzicht is en dat wij de behandelingen die hier genoemd worden niet specifiek aanbevelen. Als je overweegt een behandeling te starten, doe dit dan altijd in overleg met je (huis)arts.
Huidige kennis medicatie
C-support heeft samen met IVM (Instituut Verantwoord Medicijngebruik) een rapport gemaakt waarin de huidige kennis over post-covid en het lopende onderzoek worden beschreven. Hoofdstuk 5 gaat over medicatie tegen post-covid klachten. Hun samenvatting:
- Diverse richtlijnen adviseren geen medicamenteuze behandeling van post-covid-klachten.
- Coronavaccins lijken geen positief effect te hebben op bestaande post-covid-klachten.
- Er is nog geen bewijs voor positieve effecten van geneesmiddelen bij post-covid-klachten uit goed opgezette klinische studies. Wel zijn er aanwijzingen dat bepaalde geneesmiddelen mogelijk gunstige effecten hebben. Ook is behandeling op basis van symptomen of symptoomclusters mogelijk.
- In de dagelijkse praktijk worden verschillende behandelingen bij post-covid offlabel* toegepast, waaronder hyperbare zuurstof en diverse geneesmiddelen (waaronder SSRI’s, lage dosis naltrexon en antihistaminica).
- Er wordt nog een breed scala aan geneesmiddelen en voedingssupplementen voor de behandeling van (specifieke) post-covid-klachten onderzocht.
Potentiële behandelingen
Stichting Long Covid geeft op hun website een overzicht (niet volledig) van medische behandelopties die mogelijk ingezet kunnen worden om bepaalde klachten van post-covid te behandelen of de oorzaak van post-covid te behandelen. Deze behandelingen zijn gebaseerd op onderzoek bij patiënten met een vergelijkbaar ziektepatroon zoals ME/CVS, op kleine zogenaamde pilotstudies of op casusrapporten over bevindingen bij enkele patiënten met post-covid. We willen hierbij benadrukken dat lang niet alles wat hier genoemd wordt binnen het reguliere zorgaanbod valt. Artsen kunnen (nog) niet alles voorschrijven wat hier genoemd wordt. Dit zijn wel behandelingen waar onderzoek naar gedaan wordt en die hopelijk in de toekomst gebruikt kunnen worden voor patiënten met post-covid.
SSRI’s
Eén van de mogelijke offlabel medicijnen zijn SSRI’s. Deze medicijnen werken als antidepressivum, maar worden soms voorgeschreven bij mensen met post-covid omdat ze mogelijk een positief effect hebben op vermoeidheid, hersenmist en overprikkeling. Het is nog niet bewezen dat deze behandeling ook effectief is bij post-covid. Maar omdat deze behandeling wel al veel wordt gebruikt delen we hier twee documenten; één over achtergrond en aandachtspunten en één over de doseringen. Maar ga hier als patiënt niet zelf mee experimenteren en overleg altijd goed met je (huis)arts voordat je aan deze medicatie begint.
Behandeling POTS
POTS (Posturaal orthostatisch tachycardiesyndroom) is een aandoening waarbij de overgang van een liggende positie naar een staande positie een abnormaal grote toename van de hartslagfrequentie veroorzaakt. Lees hier meer over POTS. Er is nog geen behandeling om POTS te genezen. Maar de klachten van POTS kunnen voor een deel verlicht worden zowel met als zonder medicijnen. Let op bij het advies om veel te drinken en extra zout in te nemen: doe dit altijd in overleg met je arts want je kan ook teveel drinken en/of teveel zout innemen. In dit artikel lees je meer over de behandeling.
Aferese
Aferese is een proces waarbij één of meer bloedbestanddelen uit het bloed verwijderd worden, terwijl de rest van de bestanddelen worden teruggegeven aan de patiënt. C-Support heeft hierover het een en ander uitgezocht.
Low dose Naltraxon (LDN)
Er is veel vraag naar behandeling met een lage dosering Naltraxon. Dit middel stimuleert mogelijk de aanmaak van lichaamseigen endorfines (gelukshormonen) waardoor het effect kan hebben op chronische pijn. Ook is het mogelijk dat het effect kan hebben op het centrale zenuwstelsel. Hierdoor zou LDN mogelijk verlichting kunnen geven bij symptomen zoals cognitieve stoornissen en vermoeidheid. C-Support heeft een overzicht gemaakt van de beschikbare informatie over off-label gebruik, van de (beperkte) beschikbare literatuur en overwegingen rondom gebruik en opbouw van het middel.
Hyperbare zuurstoftherapie
Hyperbare zuurstoftherapie is een behandelmethode waarbij patiënten 100% zuurstof inademen in een omgeving met een verhoogde luchtdruk. De behandeling wordt uitgevoerd in een daarvoor specifiek ontworpen drukkamer. Zowel C-Support (in hun update van maart 2025) als de Federatie van medisch specialisten (in hun extra module van oktober 2024 bij hun richtlijn over post-covid) geven aan dat er op dit moment onvoldoende wetenschappelijk bewijs is om deze therapie bij patiënten met langdurige klachten na COVID-19 aan te bevelen.
Nascholing voor huisartsen en apothekers
In dit artikel krijgen huisartsen en apothekers informatie over wat post-covid is, mogelijke oorzaken, diagnose stellen én over behandelopties voor specifieke klachten. Je kan dit artikel meenemen naar je huisarts om samen behandelingsopties te verkennen.
Artikelen over medische behandelingen op onze onderzoekspagina (tot maart 2025)
- Maart 2025: Update van C-Support over Hyperbare zuurstoftherapie
- Oktober 2024: Mechanismes van Long COVID en de weg naar mogelijke behandeling - C-support
- September 2024: Hyperbare zuurstoftherapie; groot deel patiënten verbetert, maar 15% verslechtert | PostCovid NL
- Juli 2024: Lactoferrine lijkt geen effect te hebben op post-covid klachten | PostCovid NL
- Februari 2024: Hyperbare zuurstoftherapie, effecten na 1 jaar | PostCovid NL
- December 2023: Behandeling met darmbacteriën (synbiotica) vermindert klachten
- November 2023: SSRI’s, mogelijk een positief effect
- Juli 2023: Eiwit IDO2 en gerelateerde celbeschadiging en celdood bij Post-Covid
- Februari 2023: POTS bij Long Covid, diagnose en behandeling
- Januari 2023: Hyperbare zuurstoftherapie, is het veilig?
- Juli 2022: Hyperbare zuurstoftherapie heeft misschien positief effect op Post-Covid
Lopend onderzoek
Er wordt gelukkig, ook in Nederland, steeds meer onderzoek gedaan naar mogelijke behandelingen. Ook in samenwerking met de expertisecentra voor post-covid.
Een lijst van lopende Nederlandse en internationale onderzoeken staat op de Kennisagenda post-covid van ZonMw (zie Bijlage 3-Lopende clinical trials). In kolom C (Onderdeel) kan je selecteren op bijvoorbeeld ‘medicamenteus’ als je onderzoeken wilt zien over mogelijke medicijnen. En onderaan deze ZonMw pagina (klinisch onderzoek) vind je toegankelijk geschreven samenvattingen van Nederlandse onderzoeken naar medische behandelingen.
Podcast
Merel Hellemons, longarts en gespecialiseerd in post-covid wordt in de Podcast Met Volle Teugen geïnterviewd over post-covid. Vanaf de 22e minuut gaat het over behandelingen.
*Off label betekent dat het medicijn dat wordt gebruikt niet is geregistreerd voor de klacht waar het voor wordt gebruikt. Bijvoorbeeld een medicijn dat is goedgekeurd voor de behandeling van suikerziekte en wordt gegeven aan iemand met post-covid.
