Bij post-covid zijn er ongeveer 200 symptomen die kunnen optreden. Dit kunnen verschijnselen, kenmerken of klachten zijn. Gemiddeld hebben patiënten 10 tot 15 symptomen. De symptomen kunnen in allerlei combinaties en ernst voorkomen.
Eén van de meest voorkomende symptomen is een gebrek aan energie. Dit kan verschillen van heel ernstig, waarbij sprake is van totale uitputting zodat iemand bijna niets meer kan behalve liggen. Tot mild waarbij iemand niet meer helemaal de oude is, en bijvoorbeeld niet meer voluit kan sporten.
Ook komen PEM (post-exertionele malaise), POTS (posturaal orthostatisch tachycardie syndroom) en MCAS (idiopathisch mestcelactivatiesyndroom) vaak voor.
Bij PEM verergeren bestaande of nieuwe klachten na een lichamelijke, emotionele of geestelijke inspanning. POTS is een vorm van orthostatische intolerantie (OI). Hierbij stijgt de hartslag plotseling als iemand van houding verandert (zoals van liggen naar zitten) zonder dat de bloeddruk veel verandert. Bij MCAS hebben mensen klachten die lijken op een allergische reactie zoals buik-, long- en huidklachten.
Andere meest voorkomende klachten zijn: concentratieproblemen, geheugenproblemen, prikkelgevoeligheid, kortademigheid, hoofdpijn, somberheid, slaapproblemen, spierpijn, duizeligheid, hartkloppingen, gewrichtspijn, wisseling van temperatuur, gezichtsproblemen, buikklachten, druk op de borst.
Bekijk hier een filmpje van C-Support met uitleg over mogelijke oorzaken waarbij ook aandacht gegeven wordt aan de daarbij behorende symptomen.
Op onderstaande pagina's lees je meer over een aantal symptomen. Ook mensen die deze symptomen na een corona vaccinatie hebben ontwikkeld, kunnen op deze pagina's en bij PostCovid NL terecht.
Wil je meer lezen over hoe je met deze symptomen om kan gaan, lees dan hier verder.
Informatie over dit onderwerp
Veelgestelde vragen
De arts zegt dat ik milde klachten heb, maar ik ben al meer dan 8 weken ziek en kan bijna niets. Hoe kan dat?
Er is een groep coronapatiënten met zeer veel lichamelijke klachten. Als deze patiënten niet hoeven te worden opgenomen in het ziekenhuis of de IC, spreekt men van een milde vorm van de ziekte. Dat betekent dat het zuurstofgehalte goed genoeg is om niet opgenomen te hoeven worden. Maar de klachten zijn echt, en voor patiënten zelf vaak wel ernstig.
Wat zijn mogelijke oorzaken van Long Covid?
Zekerheid is er nog niet in de wetenschap, maar er zijn wel aanwijzingen waardoor we een indicatie hebben wat de oorzaken kunnen zijn van PostCovid. Met name beschadigingen aan longen en hart worden veel genoemd door artsen en onderzoekers. Maar er zijn meer oorzaken; ook bloedstolsels en verstoringen in het autonome zenuwstelsel en aanhoudende ontstekingsreacties door nog aanwezige virusdeeltjes kunnen een rol spelen.
Helaas weten we vooralsnog meer niet dan wel. We weten bijvoorbeeld nog niet in hoeverre de schade aan organen zich kan herstellen. Wel geven steeds meer onderzoeken aanwijzingen dat de oorzaken van Long Covid gezocht kunnen worden in deze zes redenen:
-
Schade aan hart of longen, maar ook andere organen kunnen aangedaan zijn;
-
Ontregeling van het autonome zenuwstelsel (dat regelt de automatische processen en handelingen in het lichaam zoals onze ademhaling, hartslag, spijsvertering);
-
Een aanhoudende ontstekingsreactie door nog aanwezige virusdeeltjes;
-
Een afweerreactie tegen lichaamseigen cellen, er is dan sprake van een overactief immuunsysteem;
-
Aanwezigheid van kleine bloedstolsels;
-
Verstoring van het microbioom (het evenwicht van onder meer bacteriën, virussen en schimmels in het lichaam en met name in de darmen). Een nieuwe infectie kan een eerder doorgemaakte virus- of bacteriële infectie weer actief maken.
Zijn er ademhalingsoefeningen die ik kan doen tegen de kortademigheid door corona?
Bekijk de ademhalingsoefeningen die hierbij kunnen helpen.
Wat moet ik doen als ik weken tot maandenlang coronaklachten houd en geen hulp of zorg krijg?
Raadpleeg als je hulp nodig hebt bij het herstel van corona altijd je huisarts. Zij bieden een luisterend oor, kunnen meedenken en bepalen welke zorgverlener je verder kan helpen. Denk aan een verwijzing naar een longarts, fysiotherapeut, ergotherapeut, logopedist, diëtist of psychische hulpverlener. Lees meer wat de huisarts voor je kan betekenen bij het herstel na corona, Long Covid ofwel Post-Covid.
Houden klachten langer dan 3 maanden aan, neem dan contact op met C-support. Deze organisatie is gespecialiseerd in de nazorg van mensen met Long Covid, zie: C-support
Kan het gebruik van medicatie zoals antihistaminica helpen tegen langdurige klachten na corona?
Dr. Frits Franssen, longarts bij CIRO en MUMC+: ‘Er is geen enkel wetenschappelijk bewijs voor de effectiviteit van medicatie op de langdurige klachten na Covid19. Een observationeel onderzoek (Myall en collega’s, AnnalsATS 2021) suggereerde dat gebruik van corticosteroïd tabletten, zou leiden tot herstel van longfunctie na Covid19, maar er was geen controlegroep. Het is dus onduidelijk of het herstel het gevolg is van de medicatie óf van natuurlijk herstel dat ook zonder deze medicatie zou zijn opgetreden. Andere medicijnen, zoals antihistaminica - middelen die allergische reacties onderdrukken, zijn niet onderzocht. Ik adviseer dan ook om deze niet te gebruiken vanwege post-Covid19 klachten en schrijf deze niet voor.’
